Sierść posiada cechy, które sugerują, że może z powodzeniem stanowić materiał biopsyjny. Można ją łatwo pobierać i przechowywać. Zawartość mineralna sierści okrywowej daje przegląd poziomów mineralnych w tkance organizmu i zmian, jakie zachodzą w czasie. Oszacowano to m.in. na podstawie opisanych w poniższym artykule badań, dotyczących korelacji mikroelementów, jak miedź (Cu) i cynk (Zn) w sierści okrywowej i osoczu u szpiców miniaturowych i labradorów.
CO TO JEST WŁOS I DLACZEGO STANOWI DOSKONAŁY MATERIAŁ DO BADANIA?
Jak piszą autorzy artykułu, włos jest smukłą nicią, niejako przerostem naskórka zwierzęcia, dlatego reprezentuje to, czego w jego ciele jest nadmiar. Każdy mieszek włosa, to miniaturowy organ z mięśniem gładkim, gruczołem apokrynowym i łojowym gruczołem potowym, nerwami i bogatym splotem naczyń krwionośnych. Wielu autorów wykazało zależność między poziomami najważniejszych pierwiastków w sierści a ich zawartością w organizmie, zarówno na poziomie równowagi fizjologicznej, jak i podczas zaburzeń patologicznych.
Pierwiastki śladowe gromadzą się w ciele w określonym czasie, odzwierciedlając biomedyczną i środowiskową historię organizmu, jak również zachodzące w nim długoterminowe zmiany metaboliczne. Skład chemiczny sierści odzwierciedla stopień kondycji organizmu, poziom jego odżywienia, a także poziom zanieczyszczenia środowiska, w którym się znajduje.
Podczas naturalnych procesów, zachodzących wewnątrz organizmu psa, makro- i mikroelementy przedostają się do wnętrza nowopowstałych komórek sierści. Również łodyga włosa poddana jest stałej ekspozycji na pierwiastki śladowe pochodzenia endogennego, poprzez kontakt z wydzielinami gruczołów łojowych i apokrynowych, które przemywają sierść, wydostającą się spod naskórka.
Ogólnie rzecz biorąc, psy posiadają dwa główne typy sierści. Pierwszy typ to krótkie, puszyste włosy zwane podszerstkiem. Drugi typ sierści, zwany jest włosem okrywowym, który jest dłuższy i sztywniejszy. Występuje u psów również trzeci typ włosa, a mianowicie wąsy. Włosy są najbardziej bezinwazyjną biologiczną próbką, dostępną do oceny stanu zdrowia organizmu zarówno u zwierząt, jak i u ludzi. (…) Celem opisanych badań było m.in. sprawdzenie możliwości określenia stopnia odżywienia mineralnego całego organizmu na podstawie pierwiastkowego profilu sierści okrywowej.
PRZYJRZYJMY SIĘ BADANIOM
Materiał biologiczny pobrano od dwudziestu dorosłych, wolnych od chorób psów domowych, reprezentowanych w równej ilości przez rasy najczęściej zgłaszane do szczepień okresowych w Referral Polyclinic of IVRI (Indian Veterinary Research Institute) w Indiach. Rasy te, to szpic miniaturowy i labrador retriever. Materiał biologiczny do badania obejmował m.in. próbki sierści pobrane z głowy, klatki piersiowej, z górnej i dolnej części przednich i tylnych kończyn, z brzucha, górnej i dolnej części ogona oraz z miejsc wokół podstawy ogona. Sierść zamknięto w samouszczelniających się torebkach polietylenowych. Szacunkowa ocena mikroelementów została przeprowadzona przy użyciu spektrofotometru absorpcji atomowej.
Włos jest metabolicznie nieaktywną tkanką, a jej skład odzwierciedla poziomy pierwiastków śladowych, które gromadzą się w organizmie. Poziom niektórych pierwiastków w sierści można zestawić z przyjmowaną dietą oraz stopniem mineralnego odżywienia psa. Jeśli analiza psiej sierści wykazuje niedobór lub nadmiar pierwiastka, to odzwierciedla jego nadmiar lub niedobór w organizmie.
EHAA – NIEOCENIONA POMOC W PRZECIWDZIAŁANIU CHOROBOM
Miedź (Cu) jest niezbędnym pierwiastkiem dla wszystkich organizmów, jako pełniąca funkcję kofaktora wielu enzymów. Metaloenzymy miedzi, takie jak oksydaza lizylowa, są niezbędne do tworzenia wiązań poprzecznych w kolagenie i elastynie. Poziom Cu we włosach jest czułym wskaźnikiem stanu miedzi, gdy rezerwy Cu w wątrobie są <20 μg /g. Objawy kliniczne niedoboru miedzi u psów obejmują depigmentację włosów i nadmierny wyprost kończyn przednich.
Wykazano, że stężenie cynku we włosach koreluje z spożyciem cynku w diecie. Wiadomo, że Zn jest istotny dla wzrostu włosów i innych tkanek naskórka. Udokumentowano zwiększony wzrost sierści u psów z wysokim poziomem cynku, po zastosowaniu suplementacji tym pierwiastkiem. Kliniczne objawy niedoboru cynku, to: łysienie, matowa, szorstka sierść oraz stany zapalne oczu, uszu, nosa i jamy ustnej.
Określenie pierwiastków w sierści może być przydatne do długoterminowego monitorowania mineralnego poziomu odżywienia zwierząt. Przedstawione wyniki sugerują, że informacje na temat poziomu miedzi i cynku w sierści, mogą być wykorzystywane do określenia ich odpowiedniego poziomu u psów.
Źródło:
Sarita Devi1, Pankaj Kumar2 and M.C. Sharma1, Corelation of Micro Minerals in Primary Hair-Plasma of Dogs, Journal of Animal Research, October 2016, v.6, n.5, p. 971-973.
1Department of Medicine, College of Veterinary Science & A.H., SDAU, Sardarkrushinagar, Gujarat, INDIA
2Division of Livestock and Fisheries Management, ICAR Research Complex for Eastern Region, ICAR Parisar, Bihar, INDIA
