Pasożyty i robaki u psa to dość częsta dolegliwość. Robaki może mieć każdy pies, nawet ten, który jest wyprowadzany na spacer głównie na smyczy. Najczęściej jednak dokuczają one tym zwierzakom, które często biegają samopas i mogą mieć kontakt z gryzoniami czy kałem innych nosicieli, a także bezdomnymi psami. Należy pamiętać, że problem pasożytów i robaków u psa nie dotyczy wyłącznie samych czworonogów, ale stanowi również poważne zagrożenie dla człowieka.
Wewnętrzne pasożyty i robaki u psa
Endogenne, czyli wewnętrzne pasożyty u psa, można podzielić na kilka grup. Do najważniejszych, w zależności od miejsca bytowania w żywicielu należą:
- pasożyty jelitowe (glisty, tęgoryjce i włosogłówki, tasiemce)
- oraz pasożyty nie występujące w jelitach (nicienie sercowe, nicienie płucne, nicienie podskórne i te występujące w oku).
Pasożyty zwierzęce możemy podzielić również ze względu na ich kształt. W takim przypadku dzielimy je na:
- robaki obłe, tzw. obleńce (m.in. glisty, nicienie, włosogłówki, tęgoryjce)
- oraz płazińce (do których należą: tasiemiec psi, tasiemiec krętkowy i bąblowcowy).
Tylko niektóre inwazje pasożytnicze są ściśle związane z wiekiem zwierząt, najczęściej ryzyko występuje przez całe życie. Dlatego też w przypadku każdego psa konieczne jest wdrażanie właściwych metod zwalczania pasożytów w ciągu ich całego życia – niebezpieczne są zarówno robaki u szczeniaka, jak i u dorosłego psa. W przypadku zdiagnozowania konkretnej inwazji pasożytniczej, zarobaczony pies powinien być jak najszybciej poddany odpowiedniemu leczeniu, po którym wdrażane będą właściwe metody zapobiegania nawrotom pasożytów u psa.
Robaki w kale psa a niebezpieczeństwo otoczenia
Świeżo wydalone robaki w kupie psa w stadiach rozwojowych są inwazyjne z chwilą znalezienia się w środowisku – zarówno różne gatunki pasożytów, jak i larwy u psa, dlatego też zaleca się odpowiednie postępowanie z odchodami. Powinny one być usuwane codziennie, nie należy ich spłukiwać w toalecie, ani wyrzucać na kompost. Zarażenie żywicieli pośrednich (ptaków, gryzoni, pomrowów lub ślimaków) może przyczynić się do przedłużenia czasu przeżywania pasożyta w środowisku. Dlatego należy zachować rozwagę spuszczając zwierzę ze smyczy oraz przestrzegać nakazu sprzątania odchodów zwierzęcych, szczególnie w obszarach miejskich. Psie robaki są niebezpieczne, a szczególnie jaja tasiemców i nicieni, które są wysoce odporne na oddziaływanie czynników środowiska zewnętrznego i mogą przeżyć w glebie przez miesiące, a nawet lata. Dlatego m.in. place zabaw dla dzieci powinny być we właściwy sposób ogrodzone, aby zapobiec wchodzeniu na ich teren zwierząt, dzięki czemu robaki w kale psa nie zagrożą niczyjemu zdrowiu. Piaskownice powinny być przykrywane – piasek, szczególnie gdy pozostaje nieosłonięty to istnieje ryzyko, że zostanie skażony kałem. Powinien być także regularnie wymieniany, przynajmniej raz lub dwa razy do roku. Wysychanie i promienie ultrafioletowe niszczą jaja i robaki w kupie psa, dlatego też umożliwienie, aby skażony obszar był wystawiony na działanie promieni słonecznych i wysuszenie, może być pomocne w ograniczeniu poziomu skażenia.
Jak rozpoznać pasożyty, robaki u psa – objawy
Jeśli pojawiły się pasożyty u psa, objawy powinny zasygnalizować fakt zarażenia się przez zwierzaka. W zależności od tego jakie pojawiły się robaki u psa, objawy także będą inne – na ich podstawie możemy wstępnie stwierdzić, jaki pasożyt zaatakował czworonoga. Może się zdarzyć, że pojawiły się różne pasożyty i larwy u psa, które systematycznie wyniszczają jego organizm. Objawy nie zawsze są tak oczywiste jak wtedy, gdy pies wydala glisty i wymiotuje robakami. Zarobaczone zwierzę jest apatyczne, unika kontaktu, ciągle chce spać, miewa wymioty i biegunki (w których czasem jest krew), dziwnie kaszle, ciężko oddycha, może mieć podrażnienia wokół odbytu, może mieć kłopoty z sierścią, która staje się matowa i zaczyna wypadać. Robaczyca u psa i zakażenie pasożytami może objawiać się również brakiem apetytu i znaczną utratą wagi, a także notoryczne tarzaniem się po podłodze wywołanym świądem grzbietu.
Glista u psa lokuje się w jelicie cienkim i może doprowadzić do rozwoju różnych chorób, wśród których najgroźniejsza jest toksokaroza. To, że pojawiły się glisty u psa można poznać po tym, że cierpi na biegunki, chudnie, kaszle, jest apatyczny, a jego sierść robi się słaba i wypada. U szczeniąt pierwsze odrobaczanie powinno być przeprowadzone za pomocą odpowiedniego leku przeciwpasożytniczego już w drugim tygodniu życia szczenięcia. Ponieważ pasożyty u szczeniaka są bardzo niebezpieczne, kolejne odrobaczenie należy wykonywać regularnie co 14 dni do drugiego tygodnia po odsadzeniu, a następnie co miesiąc do szóstego miesiąca życia. Sukom karmiącym należy podać lek przeciwrobaczy jednocześnie przy pierwszym podaniu leku ich potomstwu. Do zarażenia glistą u psa może dojść również w starszym wieku, lecz w bardzo rzadkich przypadkach wiąże się to z występowaniem objawów klinicznych. W związku z tym trudno jest określić, czy glisty u psa faktycznie występują, o ile nie wykonywano u niego regularnych badań, które wykryły by robaki w kale psa.
Wykazano, że zwiększenie częstości odrobaczania u dorosłych psów skutecznie zmniejsza występowanie zakażonych zwierząt. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że odrobaczanie cztery razy do roku niekoniecznie eliminuje inwazje, podczas gdy comiesięczna terapia może w bardzo znaczącym stopniu zapobiegać rozwinięciu się zakażeń. W przypadkach zwiększonego ryzyka (jak w hodowlach zwierząt lub domach, w których są dzieci) comiesięczne odrobaczanie może znacznie ograniczyć ryzyko rozwoju inwazji i wydalania jaj pasożytów. Alternatywą dla powtarzania terapii odrobaczania może być wykonywanie badania kału w odpowiednich odstępach czasowych, tj. co miesiąc lub co trzy miesiące.
Bytują w jelicie, do którego wydalają zbędne produkty przemiany materii, zatruwając organizm psa lub nawet doprowadzając do zamknięcia światła jelita. Jak wygląda tasiemiec u psa i jakie są objawy tych pasożytów u psa? Obecność tasiemców można podejrzewać, jeśli pies cierpi na wymioty, ma na zmianę biegunki i zaparcia, a w rzadkim kale obecny jest śluz. Objawem zakażenia jest też chwiejny chód i napady padaczkowe. Stadium larwalne tasiemców stanowi duże zagrożenie dla zdrowia publicznego. U ludzi, w zależności od gatunku, tasiemiec wywołuje hydatidozę (bąblowicę jednojamową) i alweokokozę (bąblowicę wielojamową), które jeżeli pozostawione bez leczenia mogą być przyczyną śmierci. W wyniku obydwu inwazji dochodzi do powstania cyst, najczęściej w wątrobie. Jaja tasiemców natychmiast po wydaleniu przez żywicieli ostatecznych są w pełni inwazyjne dla żywicieli pośrednich, w tym człowieka. W przypadkach, gdy zwierzęta są zarażone zaleca się, aby były leczone pod nadzorem lekarza weterynarii poprzez podawanie im skutecznych leków przeciwrobaczych, jak również psy powinny być wykąpane przy użyciu szamponu w celu usunięcia z sierści jaj pasożytów. Pamiętajmy, że to jak wygląda tasiemiec u psa i przebieg leczenia zwierzęcia zależy od stadia rozwoju pasożytów, i tylko kompleksowe działanie pozwoli usunąć zarówno larwy w ciele psa, jak i robaki na psie.
Rozprzestrzenianiu się nicieni sercowych sprzyjają zmiany klimatyczne, a rosnąca liczba zwierząt domowych podróżujących z właścicielami zwiększa ryzyko zarażeń u psów. Obecnie nie ma środków o działaniu odstraszającym i owadobójczym, w przypadku których wykazano by skuteczność w zapobieganiu przenoszenia nicieni sercowych. Dlatego też przeciwdziałanie zarażeniu psów uzależnione jest od stosowania leków zapobiegających rozwojowi nicieni poprzez likwidację form młodocianych, zanim zdołają one odbyć wędrówkę do serca. Przy zastosowaniu odpowiednich preparatów możliwe jest więc skuteczne zapobieganie rozwojowi inwazji nicieni u psa. W przypadku szczeniąt należy najwcześniej jak to możliwe po ich urodzeniu zastosować zapobiegawczo leczenie ukierunkowane przeciwko nicieniom sercowym.
Drugi typ tego pasożyta to podskórne nicienie u psa. Jak wyglądają takie nicienie u psa? Choć w takim przypadku większość inwazji ma przebieg bezobjawowy, to jednak możemy zaobserwować te robaki na psie – w skórze zarażonych zwierząt można stwierdzić obecność zimnych, nie bolesnych guzków, w których znajdują się dorosłe postacie pasożytów. Przy ciężkich zakażeniach lub u uczulonych zwierząt drucieniec może prowadzić do rozwoju od łagodnego, do ciężkiego zapalenia skóry.
Zarażenie tęgoryjcem u psa objawia się brakiem apetytu, wymiotami, wychudzeniem, nieuformowany kałem, bladymi błonami śluzowymi, niedokrwistością, dusznościami, problemami z oddychaniem. Tęgoryjec u psa może także powodować skłonność do zapadania w letarg.
Najczęstszym objawem zarażenia tym pasożytem są przewlekłe, krwiste biegunki, które stopniowo wyniszczają organizm, a robaki u psa w kale mogą doprowadzić także do uszkodzenia jelit. Pies może też tracić na wadze, mieć gorączkę i być osłabiony.
Powyższe pasożyty, to tylko nieliczne z wielu, które mogą występować w organizmie psa i zagrażać zdrowiu nie tylko jego, ale i zdrowiu osób, które znajdują się w jego otoczeniu.
Skutki zdrowotne dla psa
Pasożyty, jak sama nazwa wskazuje, czerpią korzyść z bytowania w psim organizmie, a zwierzę ponosi szkody. Szkodliwy wpływ polega głównie na pobieraniu przez pasożyta niezbędnych dla psa składników pokarmowych, co w efekcie może prowadzić do ich poważnych niedoborów, a w przypadku szczeniąt, również do zaburzenia wzrostu i rozwoju. Po skutecznym odrobaczeniu warto skontrolować, których niezbędnych dla zdrowia składników mineralnych brakuje w organizmie naszego przyjaciela i uzupełnić je.
Pasożyty u psa wszelkie swoje potrzeby, łącznie z wydalaniem toksycznych produktów przemiany materii, załatwiają wprost do organizmu swojego żywiciela, co zatruwa czworonoga i może prowadzić do chorób, zwłaszcza układu pokarmowego, a także wywoływać alergie. Obecność pasożytów prowokuje również układ odpornościowy, który, zamiast chronić zwierzę przed bakteriami i wirusami, walczy z pasożytami, co sprawia, że zwierzę jest bardziej podatne na różne zakażenia i infekcje.
Zwierzę zarażone pasożytem wymaga opieki dostosowanej do jego indywidualnych potrzeb. Niektóre czynniki mogą wskazywać na konieczność bardziej intensywnego nadzorowania i/lub leczenia, podczas gdy inne mogą wymuszać mniej zaangażowane podejście. Szczenięta i zwierzęta starsze są w grupie zwiększonego ryzyka w porównaniu ze zdrowymi osobnikami dorosłymi. Larwy w ciele psa są szczególnie niebezpieczne u suk w ciąży, ponieważ dochodzi do przechodzenia larw glisty do płodów. Również suki karmiące mogą być źródłem inwazji pasożytów dla swoich szczeniąt, za pośrednictwem mleka (zarażenie laktogenne). W grupie zwiększonego ryzyka zakażeniem przez pasożyty znajdują się również psy żyjące w hodowli, na zewnątrz, z innymi psami lub kotami, a także mające kontakt z psami bezdomnymi i myśliwskimi. Z tego względu, one również wymagają specjalnego traktowania. Podobnie jak i psy, posiadające dostęp do gryzoni, pomrowów i ślimaków, surowych ryb i surowego mięsa, w tym do narządów wewnętrznych, łożysk lub poronionych płodów, a także psy żyjące i podróżujące do szczególnych miejsc geograficznych (np. w trakcie wakacji lub przy przeprowadzkach, przebywające w miejscach zgromadzeń w miejscach odpraw przed podróżą np. samolotem, pokazów i zawodów.
Rozpoznałeś objawy robaków u psa? Działaj szybko!
Właściciel, który podejrzewa u psa pasożyty, powinien jak najszybciej zgłosić się do weterynarza, który zapisze odpowiednią kurację. Ponieważ pasożyty są często spotykane, wywołują nieprzyjemne i nierzadko ciężkie dolegliwości u zwierzaka i zagrażają również ludziom, odrobaczanie należy wykonywać również profilaktycznie. Jeśli w domu jest kilka psów, a jeden z nich ma pasożyty, należy w tym samym czasie odrobaczyć wszystkie psy. Preparaty przeciw pasożytom wewnętrznym dostępne są w różnych formach i większość z nich zawiera więcej, niż jedną substancję czynną. Psu na odrobaczanie można więc podawać: tabletki – mają szerokie spektrum działania i działają na tęgoryjce, glisty, włosogłówki, tasiemce, lamblię, nicienie, zawiesinę – zazwyczaj przepisuje się ją na tęgoryjce, włosogłówki oraz glisty, pastę do podawania doustnego – są skuteczne w przypadku tęgoryjców, glist, włosogłówek i tasiemców, preparaty typu spot–on – są w aplikatorze i zakrapla się je na skórę zwierzęcia, w której obecne są tęgoryjce, glisty, włosogłówki, nicienie sercowe lub płucne.
Skutki zdrowotne dla człowieka
Nie bagatelizujmy sytuacji, jeśli rozpoznaliśmy objawy robaków u psa – niektóre pasożyty mogą zagrażać także ludziom! Na zakażenie narażone są głównie dzieci, zarówno te, które bawią się z zakażonym psem, jak i te, które mają kontakt z dojrzałymi jajami glisty (np. w piasku na placu zabaw). Gdy jaja te trafią do przewodu pokarmowego, wylęgają się z nich larwy, które następnie przedostają się przez ściany jelit do krwioobiegu i wędrują dalej do różnych narządów, w tym płuc, wątroby, gałki ocznej czy nawet mózgu, wywołując w nich stany zapalne.
Zagrożeniem dla ludzi są również tęgoryjce – gdy wnikną w skórę, mogą powodować jej stany zapalne – a także tasiemce, zwłaszcza bąblowce. Larwy tego tasiemca w ludzkim ciele osadzają się w różnych narządach, najczęściej w wątrobie i przekształcają się w torbiele, które rosną przez wiele lat, stopniowo uciskając na inne narządy.
Ludzie pozostający w kontakcie ze zwierzętami, które są w stanie przenosić choroby pasożytnicze są narażeni na ryzyko, a stopień tego ryzyka wzrasta zwłaszcza w przypadkach: osób z obniżoną odpornością, takich jak osoby starsze, osoby zakażone HIV, pacjenci poddawani leczeniu immunosupresyjnemu, po transplantacji narządów lub leczeniu chorób autoimmunologicznych, kobiet w ciąży, dzieci i niemowląt, a także osób upośledzonych umysłowo oraz ludzi wykonujących szczególne zawody, takich jak: rolnicy, pracownicy hodowli i myśliwi.
Potencjalne ryzyko związane z chorobą pasożytniczą, nie grozi więc nie tylko zwierzętom, ale również ich rodzinom i wszystkim osobom żyjącym w ich otoczeniu. Odpowiedzialne posiadanie psa może przyczynić się do zniknięcia niektórych problemów związanych ze zdrowiem publicznym.
Zarobaczony pies a odpowiedzialność właściciela
Do istotnych metod zapobiegania pasożytom zwierzęcym, które powinny być wdrażane przez właściciela, należą:
- zachowywanie odpowiedniej higieny osobistej, w szczególności mycie rąk po dotykaniu zwierzęcia i przed posiłkiem,
- zwalczanie inwazji pasożytów poprzez regularne odrobaczanie zwierzęcia i/lub regularne badania parazytologiczne,
- gdzie tylko jest to możliwe, zapobieganie zarażeniom poprzez ograniczanie ryzyka zarażenia się zwierzęcia,
- regularne usuwanie odchodów zwierzęcych w celu zmniejszenia stopnia skażenia otoczenia. Nie należy wyrzucać odchodów do toalety lub kompostowników,
- ograniczanie ryzyka kontaktu dzieci z potencjalnie skażonymi środowiskami i uczenie ich przestrzegania higieny osobistej, obcinanie im paznokci na krótko,
- regularne wyczesywanie psów, w celu ograniczenia ryzyka skażenia ich sierści przez jaja pasożytów.
FAQ
-
Jakie są objawy pasożytów u psa?
Wymioty i biegunki, krew i robaki w kale, brak apetytu, znaczna utrata wagi, podrażnienia wokół odbytu, senność, apatyczność, unikanie kontaktu, kaszel, trudności z oddychaniem, matowa i wypadająca sierść, świąd skóry.
-
Jakie są skutki zdrowotne pasożytów u psa?
Niedobory składników pokarmowych, zaburzenia rozwoju, zatrucia i choroby układu pokarmowego, alergie, osłabienie układu pokarmowego i podatność na inne zakażenia i infekcje.
Źródła:
ESCCAP – European Scientific Counsel Companion Animal Parasites (Europejska Rada ds. Pasożytów u Zwierząt Towarzyszących), https://www.esccap.org/uploads/docs/leogcerm_ wormcontrolpolishtranslation.pdf
Hubicz Katarzyna, Odrobaczanie psa: czy robaki u psa są groźne dla człowieka? http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/zwierzeta-domowe/odrobaczanie-psa-czy-robaki-u-psa-sa-grozne-dla-czlowieka_46241.html
